Monetair beleid van de centrale banken

Het monetair beleid of geldbeleid wordt bepaald door de centrale banken van overal ter wereld. In Europa is dat de Europese Centrale Bank (ECB). Het monetair beleid is het geheel van maatregelen die een centrale bank kan nemen om ervoor te zorgen dat het geld zijn functies goed kan vervullen. De belangrijkste doelstellingen van een centrale bank zijn prijsstabiliteit en een stabiele wisselkoers. In Europa werd - sinds het Verdrag van Maastricht in 1992 - een Economische en Monetaire Unie opgericht (EMU), waarbinnen een monetair beleid wordt gevoerd.

Wat is het monetair beleid?

Een centrale bank speelt een belangrijke rol bij het sturen van een economie. Het belangrijkste aspect voor de Europese Centrale Bank is de prijsstabiliteit. Een centrale bank kan invloed uitoefenen op de prijzen door een aangepast rentebeleid. Het is immers een centrale bank die bepaalt tegen welke tarieven banken geld kunnen lenen bij dezelfde centrale bank. Bij een verlaging van deze tarieven zullen de banken op hun beurt de rentetarieven aanpassen. Een rentestijging heeft als gevolg dat bedrijven en gezinnen hogere tarieven gaan betalen. Omdat lenen aan hogere rentes minder interessant is, kan de centrale bank op deze manier de wijze van bestedingen gaan beïnvloeden.
Een centrale bank kan ook invloed uitoefenen op het prijsniveau door invloed uit te oefenen op de geldhoeveelheid. Een centrale bank kan bijvoorbeeld de kredietmogelijkheden voor banken aanpassen. Bij grotere kredietmogelijkheden voor de banken, is er meer ruimte voor kredietverlening aan consumenten en bedrijven, waardoor de consumptie zal toenemen.

De Europese Centrale Bank in Europa (ECB)

De hoofdzetel van de ECB is gevestigd in Frankfurt. De belangrijkste taak van de ECB is het handhaven van de koopkracht van de euro en de prijsstabiliteit in het eurogebied. De ECB is een officiële instelling van de EU en is het hart van het Eurosysteem en het Gemeenschappelijk Toezichtsmechanisme. De voorzitter van de Europese Centrale Bank is de Italiaan Mario Draghi.

De Federal Reserve (Fed)

De Federal Reserve (Fed) is de centrale bank van de Verenigde Staten. De Bank wordt bestuurd door de Board of Governors. Zij worden benoemd door de president van de Verenigde Staten. De FED is verantwoordelijk voor het monetair beleid en houdt tevens ook toezicht op het binnenlands betalingsverkeer. De voorzitter van de Amerikaanse Centrale Bank is sinds februari 2014 Janet Yellen, die Ben Bernanke opvolgde.

Impact van het monetair beleid

De keuzes die een centrale bank maakt om het prijsniveau te handhaven, heeft uiteraard ook een invloed op de economie. Zo zal een rentestijging, een rentedaling of de inzet van extra stimuli een onmiddellijk effect hebben op de waardering van aandelen, goudprijzen, wisselkoersen, hypotheekrentes, enzovoort. Een monetaire beslissing wordt dan ook met argusogen gevolgd door beleggingsfondsen en financiële experten- en adviseurs.